समय के हो? के तपाईँले अझसम्म समयलाई महशुस गर्न सक्नुभएको छ? समयलाई देख्नुभएको छ? छैन, पक्कै पनि छैन, किनभने समय हाम्रो लागि केवल एउटा घटना घटाउने आधार हो। र सन् २०१५ जुन ३० को दिनमा त्यहि आधार १ सेकेण्डको लागि रोकिने प्यारिसको अब्जर्भेटरीले बताएको छ। उक्त दिन साधारण दिन भन्दा १ सेकेण्ड लामो हुने पनि अनुमान गरिएको छ। साधारण दिनमा ८६,४०० सेकेण्ड हुने गर्दछ भने अब आउने जुन ३० को दिन ८६,४०१ सेकेण्डको हुने अनुमान रहेको छ। यसको अर्थ समय ठप्प हुने भने हैन।
सामान्यतया समय दुई प्रकारको हुन्छ, आणविक समय र पृथ्वी समय (Atomic and Earth Time) र यो दुई समयको भिन्नता हुने भएकोले नै पृथ्वीमा समय रोक्किन लागेको वैज्ञानिकहरूले बताएका छन्। आणविक समयमा यसरी भिन्नता आउनुको मूख्य कारण चाहिँ पृथ्वीको घुम्ने गति ढिलो हुनु हो। पृथ्वीलगायत अरू ग्रहहरू पनि बिस्तारै सूर्यबाट टाढा जाँदैछ भन्ने अनुमान त वैज्ञानिकहरूले पहिले नै गरिसकेका थिए तर यसरी समय रोक्किएपछि भने उक्त अनुमान तथ्यमा परिवर्तन भएको छ।
यसअघि पनि सन् २०१२मा समय रोक्किएको थियो र सन् १९७२ देखि अहिलेसम्म २६ चोटि समय रोक्किसकेको छ। यसरी आणविक समय र पृथ्वी समयको बीचमा भिन्नता भएपछि आणविक समयसँग मिलाउनको लागि पृथ्वीको समयमा १ सेकेण्ड जोडिने गरिन्छ जसलाई ‘लिप सेकेण्ड’ (Leap second) जोडेको भनिन्छ।
अहिलेको नयाँ जमाना इन्टरनेटमा आधारित हुँदै आइरहेको छ र इन्टरनेटमा समय भनेको एकदम महत्वपूर्ण तत्व हुन आउँछ। एक सेकेण्ड पनि फरक पर्नाले संसार भरि कै इन्टरनेटमा समस्या आउन सक्छ। त्यसैले यदि लिप सकेण्ड जोड्ने हो भने जुन ३० को दिनमा इन्टरनेटमा समस्या भने पक्कै नि आउन सक्छ। कतिपय वेबसाइटको सर्भरहरू त ठप्प नै हुने पनि गर्दछ। तर गुगल ले भने यस्तै भवितव्य आइपर्छ भनेर पहिले देखि नै सर्भरको सिस्टम समयलाई वर्षमा सकेण्डको केहि भाग जोड्दै आइरहेको छ।
वर्षमा जम्मा ३,१५,३६,००० सेकेण्ड हुन्छ तर यो वर्षमा भने लिप सेकेण्ड जोडिएपछि ३,१५,३६,००१ सेकेण्ड हुनेछ। तर अमेरिकाले भने लिप सेकेण्ड नजोडेर जाँच गर्ने विचार पनि प्रस्तुत गरेको थियो। यदि लिप सेकेण्ड नजोड्ने हो भने हामीलाई आणविक समयसँग मेल गराउन मुस्किल पर्दछ किनभने बिस्तारै बिस्तारै मिनेट अनि घण्टाको फरक पर्दै जानेछ। जसले गर्दा सन् २१०० सम्ममा ३ मिनेटसम्मको भिन्नता हुन आउँदछ र सन् २७०० सम्ममा १ घण्टाको। अरू देश, जस्तै ब्रिटेनले भने लिप सेकेण्ड जोड्ने कुरा गरेको थियो।
